HISTORIA

HISTORIA WKS ŚLĄSK WROCŁAW

Śląsk Wrocław to ponad 75 lat dumnej historii, naznaczonej wieloma sukcesami, z tytułami mistrza Polski w 1977 i 2012 roku na czele. WKS reprezentowało wielu znakomitych piłkarzy, zespół prowadzili uznani trenerzy, a wrocławska drużyna kilka razy bardzo godnie reprezentowała Polskę na arenie międzynarodowej w europejskich rozgrywkach. Dzieje Śląska Wrocław przedstawiamy w kilku artykułach szczegółowo opisujących najważniejsze sezony, lata i wydarzenia. Opracowanie: Krzysztof Mielczarek.

Historia Śląska Wrocław

W 1946 r. do Wrocławia przenosi się Oficerska Szkoła Saperów, powstała w styczniu 1945 w Przemyślu.18 marca 1946 r. przy szkole tej powstaje klub sportowy Pionier. W 1947 r. przenosi się do Wrocławia druga uczelnia wojskowa: Oficerska Szkoła Piechoty nr 1. Przy OSZP powstaje klub sportowy Podchorążak. W 1947 r. oba te kluby połączyły się (dokładna data nie jest znana).

Pionier w sezonie 1946/47 występował we wrocławskiej Klasie B i wywalczył awans do Klasy A, w której grał do końca 1950r., nie odnosząc poważniejszych sukcesów. W lutym 1951 r. OWKS, bo tak nazywał się już wrocławski klub, przy zielonym stoliku zostaje dołączony do powiększonej II ligi. Jednak ten poziom rozgrywek okazuje się dla wrocławskich piłkarzy zbyt wysoki (zajęli ostatnie miejsce). W 1952 r. po zdobyciu mistrzostwa Dolnego Śląska i wygranych barażach z Pafawagiem Wrocław OWKS awansuje do II ligi, jednak po kolejnej reformie tej klasy rozgrywkowej awans zostaje wstrzymany. Do 1956 r. wrocławianie występują w lidze międzywojewódzkiej, kiedy to awansują do 2. ligi. Klub, po raz kolejny zmienia nazwę, tym razem na CWKS. W 1957 beniaminek ze stolicy Dolnego Śląska toczy zaciętą, acz przegraną walkę z Polonią Bydgoszcz o awans do I ligi. W lipcu 1957 klub przyjmuje nazwę WKS Śląsk.
Responsive Image

WKS Śląsk w ekstraklasie

Wojskowi grają w II lidze osiem sezonów, by wiosną 1964 r. pod wodzą Władysława Giergiela po raz pierwszy awansować do ekstraklasy. Śląsk, zadomawia się w niej na pięć sezonów. W 1969 Wojskowi opuszczają szeregi ekstraklasy. Drugoligowa banicja trwa cztery sezony. W 1971 roku były piłkarz Śląska Władysław Żmuda, zostaje trenerem WKS-u i po dwóch latach w sezonie 1972/73 wprowadza wrocławian do ekstraklasy.
Responsive Image
Zaczyna się najlepszy okres w historii klubu. Wiosną 1975 Śląsk zajmuje 3. miejsce w lidze i debiutuje w europejskich pucharach. Po odprawieniu GAIS Göteborga i Royalu Antwerp, wojskowi w 3. rundzie Pucharu UEFA muszą uznać wyższość słynnego Liverpoolu. 

W sezonie 1975/76 Śląsk po raz pierwszy zdobywa Puchar Polski, w finale wygrywając w Warszawie ze Stalą Mielec. W nagrodę wrocławscy piłkarze grają w PZP i znów dochodzą do 3. rundy. Po wyeliminowaniu Floriany La Valetta i Bohemiansa Dublin, wojskowi odpadają z dalszych rozgrywek po przegranej z SSC Napoli.

Mistrzem Polski jest Śląsk!

Doświadczenie zdobyte na europejskich arenach procentowało w lidze. Wiosną 1977 Śląsk zdobywa pierwszy w historii tytuł mistrza Polski. Niestety, start wojskowych w Pucharze Mistrzów edycji 1977/78 wypadł mizernie. Wrocławianie w 1. rundzie trafiają na mistrza Bułgarii Lewski- Spartak Sofia i tą rywalizację przegrywają.
Responsive Image
W 1978 roku Śląsk zajmuje 2. miejsce w lidze i zdobywa tytuł wicemistrza. W Pucharze UEFA wrocławianie po wyeliminowaniu niezbyt silnych przeciwników z Cypru i Islandii, nie dają rady w 3. rundzie tych rozgrywek bardzo mocnej w tamtych czasach Borussii Mönchengladbach. W sezonie 1979/80 wrocławianie znów są w ligowej czołówce i zajmują 4. miejsce w Polsce, co daje okazję do powrotu na europejskie salony. Niestety, występy w Pucharze UEFA Śląsk kończy już po 1. rundzie, przegrywając z Dundee United na wyjeździe aż 2:7.

W 1982 r. wrocławianie zażarcie walczą o tytuł mistrza Polski z łódzkim Widzewem, jednak ulegli w dramatycznych okolicznościach, w ostatniej kolejce, krakowskiej Wiśle i musieli zadowolić się po raz drugi w historii - tytułem wicemistrzów Polski. W Pucharze UEFA Śląsk w 1. rundzie eliminuje Dynamo Moskwa, jednak w następnej wyraźnie przegrywa rywalizację z Servette Genewa i odpada z rozgrywek.

W następnych sezonach wrocławianie spisują się przeciętnie, a do krajowej czołówki wracają w sezonie 1986/87 zajmując wysokie 4. miejsce w lidze i po raz drugi sięgają po Puchar Polski. W meczu finałowym w Opolu, w rzutach karnych wygrywają z GKS Katowice. W sierpniu 1987 r. wrocławianie zdobywają Superpuchar Polski, wygrywając w Białymstoku z ówczesnym mistrzem Polski - Górnikiem Zabrze 2:0. Jesienią w 1987 r. Śląsk gra w europejskich pucharach. Ostatecznie kończy zmagania w pierwszej rundzie PZP po dwumeczu z Realem San Sebastian.

Walka o byt

Śląsk prezentuje średni, ligowy poziom, aż do katastrofy w sezonie 1992/93, kiedy to niespodziewanie po 20. sezonach nieprzerwanej gry w ekstraklasie spada do 2. ligi. Drugoligowa banicja trwa dwa sezony. Wiosną 1995 r. Śląsk trenowany przez Stanisława Świerka wywalczył awans do I ligi. Występy w ekstraklasie, kończą się ponownym spadkiem do II ligi wiosną 1997 r.

W grudniu 1997 r. sekcję piłki nożnej wyodrębniono ze struktur klubu wojskowego i Śląsk stał się klubem wrocławskim. Na zapleczu ekstraklasy WKS spędził trzy sezony. Wiosną 2000 piłkarze Śląska szkoleni przez Jana Calińskiego powrócili do krajowej elity. Pobyt w I lidze ponownie nie był długi i trwał tylko dwa sezony. Jesienią 2002 r. Śląsk znów jest klubem drugoligowym, ale tylko przez sezon. Występując, nieprzerwanie w rozgrywkach szczebla centralnego od 1957 roku, wiosną 2003 Śląsk spada do III ligi. 

W pierwszym sezonie na trzecim froncie wrocławianie zajmują 2. miejsce w swojej grupie za Zagłębiem Sosnowiec i nieskutecznie walczą o awans do II ligi w barażach z Arką Gdynia. Po kilku latach, poznaliśmy kulisy tego dwumeczu, którego wrocławianie wygrać nie mogli. W sezonie 2004/05 Śląsk zajmuje 1. miejsce w trzecioligowej tabeli i pod wodzą trenera Ryszarda Tarasiewicza awansuje do II ligi. Beniaminek z Wrocławia, na drugim froncie, spisywał się bardzo dobrze i niewiele zabrakło do kolejnego awansu - ostatecznie Śląsk był czwarty.

Cała Polska w cieniu Śląska!

W 2006 r. z Wrocławia odchodzi trener Tarasiewicz i sezon 2006/2007 w wykonaniu Śląska nie jest najlepszy – kończy go na 9. miejscu. Latem 2007 r. ponownie trenerem wrocławskiego klubu zostaje Tarasiewicz i wiosną 2008 po raz drugi, trener ten wywalczył ze Śląskiem awans, tym razem do ekstraklasy. Po sześciu latach tułaczki, wrocławski klub powrócił w szeregi najlepszych. W sezonie 2008/2009 Śląsk jako beniaminek był rewelacją rozgrywek i zajął w wysokie 6. miejsce. Ukoronowaniem udanych występów było zdobycie Pucharu Ekstraklasy. Śląsk w finale tych rozgrywek 13 maja 2009 w Wodzisławiu pokonał miejscową Odrę 1:0. Sezon 2009/10 wrocławianie zakończyli na 9. miejscu w tabeli.
Responsive Image
W trakcie sezonu 2010/11 Ryszarda Tarasiewicza zastąpił Orest Lenczyk, legenda polskiego futbolu. Klub zajmował wówczas przedostatnie miejsce w tabeli. Jednakże po zwycięstwie 5:0 w ostatnim decydującym meczu sezonu z Arką Gdynia, Śląsk zdobył tytuł wicemistrza Polski 2010/2011. Dzięki temu, po 24 latach ponownie zagrał w europejskich pucharach. WKS rozpoczął sezon w Lidze Europy od dwumeczu w ramach II rundy eliminacyjnej, w którym zmierzył się ze szkockim Dundee United FC. Po wyrównanych pojedynkach, lepszy okazał się klub z Wrocławia i to on awansował do następnej rundy. Kolejny dwumecz został rozegrany z bułgarskim Lokomotivem Sofia. Mimo znacznej przewagi wrocławian, dopiero rzuty karne zadecydowały o zwycięstwie nad tą drużyną. W rundzie decydującej o awansie do fazy grupowej Ligi Europy, Śląsk został pokonany przez rumuński Rapid Bukareszt.

Tymczasem w domowych rozgrywkach Śląsk Wrocław dominował. 28 października 2011 roku rozegrał swój pierwszy mecz ligowy na nowym Stadionie Wrocław przy Alei Śląskiej. Przy pełnych trybunach Śląsk odniósł zwycięstwo 1:0 nad Lechią Gdańsk i na półmetku ekstraklasy zajmował pierwsze miejsce w tabeli. Jednakże po przerwie zimowej przyszło załamanie formy i drużyna zaliczyła kilka dotkliwych porażek: z Legią Warszawa, Koroną Kielce, Lechem Poznań i Polonią Warszawa, które mogły mieć istotne znaczenie pod koniec sezonu. Ostatecznie, dzięki mobilizacji zespołu i zwycięstwom w trzech końcowych kolejkach sezonu 2011/2012 przeciwko Zagłębiu Lubin, Jagiellonii Białystok oraz Wiśle Kraków, wrocławianie sięgnęli po raz drugi w historii klubu po tytuł Mistrza Polski.
Responsive Image
Kolejny sezon w rozgrywkach UEFA Śląsk rozpoczął od II rundy eliminacyjnej Ligi Mistrzów. Pokonał w niej przeciwnika z Czarnogóry – Budućnost Podgorica, jednak w następnej rundzie, po przegranej w dwumeczu aż 1:6 z mistrzem Szwecji, Helsingborgs IF, odpadł z tych rozgrywek, kontynuując swe zmagania w fazie play-off Ligi Europy. 12 sierpnia 2012 roku Mistrz Polski zmierzył się ze zdobywcą Pucharu Polski – Legią Warszawa w meczu o Superpuchar Polski, zdobywając to trofeum po raz drugi w historii wrocławskiego klubu. Sukces ten nie przełożył się jednak na dobre wyniki Śląska w Europie. Dwie porażki z Hannoverem 96 (3:5, 1:5) nie dały mu szans na awans do upragnionej fazy grupowej. Zaważyły one na dymisji dotychczasowego trenera, Oresta Lenczyka. Jego miejsce zajął czeski szkoleniowiec, Stanislav Levy.

Drużyna prowadzona przez Stanislava Levy'ego zajęła 3. miejsce w tabeli ekstraklasy i dotarła do finału Pucharu Polski. W rozstrzygającym o zdobyciu trofeum dwumeczu z warszawską Legią zielono-biało-czerwoni okazali się być jednak słabszą drużyną. W pierwszym spotkaniu rozgrywanym we Wrocławiu Trójkolorowi ulegli 0:2 i w odniesieniu końcowego triumfu nie pomogło im nawet zwycięstwo w stolicy 1:0.

W sezonie 2013/14 Śląsk jako brązowy medalista mistrzostw Polski ponownie reprezentował nasz kraj w eliminacjach do Ligi Europy. Wojskowi pewnie przebrnęli przez II rundę eliminacyjną pokonując FK Rudar Pljevlja i fantastycznie zaprezentowali się w kolejnej fazie rozgrywek, gdy wyeliminowali faworyzowany belgijski Club Brugge (3:3, 1:0). Z Europą pożegnali się dopiero po dwumeczu z hiszpańską Sevillą (1:4, 0:5) - późniejszym triumfatorem Ligi Europy. Pomimo porażki w rozgrywkach międzynarodowych Śląsk przystępował do sezonu krajowego z optymizmem i dużymi nadziejami. Te jednak wkrótce zostały negatywnie zweryfikowane, a po pierwszych meczach rundy wiosennej ze stanowiskiem trenera pożegnał się Czech Stanislav Levy.

Powrót legendy

Miejsce na ławce trenerskiej w lutym 2014 roku zajął Tadeusz Pawłowski. Były legendarny napastnik Śląska Wrocław szybko oddalił widmo walki o utrzymanie i doprowadził zielono-biało-czerwonych do zajęcia 9. miejsca w lidze - najlepszego w grupie spadkowej, która powstała w wyniku reformy rozgrywek.
Responsive Image
W kolejnym sezonie 2014/15 Pawłowski zajął ze Śląskiem czwarte miejsce i tym samym po raz pierwszy w historii zdarzył się awans z Wojskowymi do europejskich pucharów zarówno w roli trenera, jak i piłkarza. Podopieczni Tadeusza Pawłowskiego po wyeliminowaniu w pierwszej rundzie Ligi Europy słoweńskiego NK Cejle w kolejnej rundzie nie sprostali szwedzkiemu IFK Goeteborg. W lidze Śląsk po wielu zmianach kadrowych okupywał jesienią dolne rejony tabeli. W grudniu 2015 roku Tadeusz Pawłowski zostaje zwolniony. Krótko zespół prowadzi Grzegorz Kowalski, trochę dłużej Romuald Szukiełowicz. Czwartym szkoleniowcem wrocławian w sezonie 2015/16 został Mariusz Rumak. Wiosną nie udaje mu się awansować do grupy mistrzowskiej, jednak stosunkowo spokojnie zapewnia utrzymanie w ekstraklasie.

W sezonie 2016/17 Śląsk z powodzeniem miał grać o górną ósemkę, niestety te plany nie zostały zrealizowane. Po kiepskiej rundzie jesiennej posadę stracił trener Rumak. W roku 2017  Śląsk Wrocław obchodził jubileusz 70-lecia istnienia. W styczniu nowym trenerem Trójkolorowych ogłoszono Jana Urbana. Śląsk ponownie nie zakwalifikował się do grupy mistrzowskiej. Rundę finałową podopieczni Urbana zaczęli poniżej oczekiwań. Przegrali u siebie z Górnikiem Łęczna i w Gliwicach z Piastem. Później jednak wrocławianie dostarczyli swoim kibicom powodów do zadowolenia. Trzy majowe spotkania na Stadionie Wrocław i trzy zwycięstwa, w tym aż 6:0 nad Ruchem Chorzów i 4:1 nad Arką Gdynia. Na zakończenie rozgrywek Śląsk pojechał do Płocka, gdzie pewnie 3:0 pokonał miejscową Wisłę. Ostatecznie WKS w sezonie 2016/17 uplasował się na 11. pozycji w tabeli.

Powrót do pucharów

Sezony 2017/18 i 2018/19 nie były dla Śląska udane. W obu przypadkach wrocławianie musieli raczej myśleć o utrzymaniu w Ekstraklasie, aniżeli walce o czołowe pozycje. Oznaczło to kolejną zmianę trenera i powrót do tej roli Tadeusza Pawłowskiego. W rozgrywkach 2017/18 WKS zajął 10 miejsce. Wrocławianie nie zdołali awansować do górnej połowy tabeli i rywalizować w grupie mistrzowskiej, ale runda finałowa była ich prawdziwym popisem. Na siedem spotkań wygrali sześć, raz zremisowali i dość spokojnie zapewnili sobie ekstraklasowy byt. Ciekawostką jest fakt, że w ostatniej fazie sezonu Śląsk dwukrotnie wygrywał 1:0 po bramkach zdobywanych w 1. minucie meczu. Było tak z Sandecją w 31. kolejce (gol Mateusza Cholewiaka) oraz Arką Gdynia w 37. (trafienie Daniela Łuczaka).

Rozgrywki 2018/19 drużyna również spędziła bliżej dołu tabeli. Zespół trenera Pawłowskiego szczególnie słabo punktował na wyjazdach. W styczniu nowym szkoleniowcem został Czech, Vitezslav Lavicka. Pod jego wodzą było widać poprawę gry, jednak pod koniec rundy zasadniczej drużyna wpadła w dołek i po serii czterech porażek z rzędu znów znalazła się na skraju utrzymania. Na ostatniej prostej WKS wygrał jednak cztery mecze z rzędu i ostatecznie zakończył sezon na 12. pozycji.


Drużyna prowadzona przez Vitezslava Lavickę w sezonie 2019/20 znów zapewniła wrocławskim kibicom mnóstwo emocji, ale tym razem dotyczyły one walki o najwyższe cele. Śląsk był liderem tabeli, zaliczał efektowne zwycięstwa, a wygrana w Poznaniu z Lechem 3:1 została w pamięci fanów na długo. Sezon dał się zapamiętać również jako ten, który został przerwany ze względu na pandemię koronawirusa. Przerwa trwała od kwietnia do maja, a przez pewien czas mecze odbywały się bez udziału kibiców. Śląsk po wygranej w Płocku z Wisłą zapewnił sobie po raz drugi w historii udział w grupie mistrzowskiej na koniec sezonu. Wrocławianie ambitnie walczyli o miejsce medalowe, jednak w końcówce zabrakło nieco punktów i WKS wylądował na piątej pozycji. Był to jednak sezon przełomowy, który pozwolił wrócić Trójkolorowym do ścisłej czołówki.

Jeszcze lepiej dla Śląska potoczyły się rozgrywki 2020/2021. Drużyna zadomowiła się w górnej części tabeli, ale wkradł się w nią marazm, przez który WKS nie był w stanie zbliżyć się do ścisłej czołówki. Do tego styl gry wyglądał mało efektownie. Władze klubu zdecydowały się zastąpić Lavickę Jackiem Magierą. Nowy szkoleniowiec rozpoczął pracę 22 marca, w debiucie pokonał Jagiellonię w Białymstoku i podjał rękawice w walce o europejskie puchary. Kluczowe okazało się wyjazdowe zwycięstwo 3:2 z Wartą Poznań. Przed ostatnią kolejką Śląsk nie był jednak faworytem do zajęcia 4. miejsca. Okazało się jednak, ze nawet jeden punkt w starciu ze Stalą Mielec we Wrocławiu, pozwolił drużynie Magiery zająć pozycję uprawniającą do gry w Lidze Konferencji Europy. To nowy format rozgrywek UEFA. Po sześciu latach WKS powrócił do europejskich pucharów. I zaprezenotwał się w nich naprawdę nieźle - z sześciu meczów wygrał cztery, jeden zremisował, a jeden przegrał. Niestety, po wyeliminowaniu Paide Limmaneskond (Estonia), Araratu Erywań (Armenia) oraz zwycięstwie w pierwszym spotkaniu z Hapoelem Beer Szewa (Izrael), w rewanżu WKS przegrał i zakończył swoją europejską przygodę.

Śląsk znów na podium!

Niespodziewanie w sezonie 2021/22 wrocławianie - mimo świetnego początku - byli bliscy opuszczenia Ekstraklasy. Trenera Jacka Magierę zastąpił Piotr Tworek, a Śląsk zdołał utrzymać się w lidze, zajmując jednak dopiero 15. miejsce. Przed rozgrywkami 2022/23 nowym szkoleniowcem został Ivan Djurdjević, który w pierwszym sezonie doszedł z Wojskowymi do ćwierćfinału Pucharu Polski. Sytuacja w tabeli PKO BP Ekstraklasy była jednak bardzo słaba i klub przeszedł kolejną zmianę trenera. Na stanowisko powróćił Jacek Magiera, który objął klub z misją ratowania przed spadkiem. Na trzy kolejki przed końcem WKS znajdował się w strefie spadkowej, mając pięć punktów straty do bezpiecznego miejsca. Dwa domowe zwycięstwa - z Wisłą Płock i Miedzią Legnica - pozwoliły jednak wydostać się "czerwonej strefy" i zachować Ekstraklasę dla Wrocławia.

Nowy sezon przyniósł spore zmiany i zapisał się w historii klubu. Śląsk rozpoczął rozgrywki nieudanie - w trzech kolejkach zdobył tylko jeden punkt - ale następnie wprost zachwycał. Wrocławianie zaliczyli serię 16 meczów bez porażki, na którą złożyła się również passa siedmiu zwycięstw z rzędu. To rekordowy wynik w historii zmagań klubu w najwyższej klasie rozgrywkowej. Meczem, który przeszedł do historii, było starcie z Legią Warszawa. Spotkanie oglądał z trybun komplet niemal 40 tysięcy kibiców, a WKS zagrał fenomenalnie, wygrywając 4:0. Pełny stadion dopinogwał też Trójkolorowych w grudniu, gdy do Wrocławia zawitał Raków Częstochowa. Rok 2023 Śląsk zakończył jako lider tabeli.




Wiosnę 2024 wrocławianie rozpoczęli od dwóch porażek, które skomplikowały walkę o najwyższe cele. Trener Jacek Magiera zapanował jednak nad sytuacją, nie wykonywał nerwowych ruchów i drużyna nie spadła w tabeli poniżej 4 miejsca. Najniżej Śląsk znalazł się po domowej porażce z Ruchem Chorzów (2:3). Od tej pory WKS był już jednak bezbłędny - wygrane z ŁKS-em i Cracovią sprawiły, że w przedostatniej kolejce wrocławianie mogli sobie zapewnić co najmniej srebrny medal. Na spotkanie z Radomiakiem na Tarczyński Arena znów zawitał komplet kibiców, a Śląsk zwyciężył 2:0. Wicemistrzostwo było już pewne. Przed ostatnią kolejką WKS miał tyle samo punków co Jagiellonia, ale gorszy bilans bezpośrednich spotkań sprawiał, że to białostoczanie byli wyżej. I to nie zmieniło się już do końca. Jaga wygrała 3:0 z Wartą, Śląsk 2:1 z Rakowem i wszystko było jasne. Wicemistrzostwo Polski dla Śląska Wrocław! Królem strzelców Ekstraklasy został kapitan trójkolorowych, Erik Exposito. Hiszpan strzelił 19 goli i został wybrany najlepszym napastnikiem sezonu w Ekstraklasie.
KRZYSZTOF MIELCZAREK, JĘDRZEJ RYBAK